Boşanma Davası
Boşanma Davaları Ne Kadar Sürer?
Boşanma davaları süre açısından çekişmeli ve anlaşmalı boşanma davaları olarak ikiye ayrılabilir;
İçindekiler
Toggle- Anlaşmalı boşanma davaları mahkemenin iş yüküne göre değişmekle birlikte genellikle bir veya iki ay içerisinde neticelenebilir.
- Çekişmeli boşanma davaları açısından ise standart bir süre belirleyebilmek oldukça güçtür, davanın hangi şehirde hangi adliyede görüleceği dahi süreyi etkileyebilir.
Örneğin İstanbul’da açılacak bir boşanma davası ile bir Anadolu şehrinde açılacak boşanma davası süre açısından farklılık gösterebilir. Boşanma davasının süresi temel olarak mahkemenin iş yükü ile orantılı bir şekilde değişmektedir . İstanbul Adliyesi örneği için bu süre iki ile üç sene arasında bir ortalamaya sahipken dava yükünün daha az olduğu bir mahkemede bir sene içerisinde boşanma davasının neticelenmesi mümkündür. Ancak belirtildiği gibi süreyi etkileyen bir çok faktör bulunmaktadır, mahkemenin iş yükü boşanma davasının süresini etkilediği gibi boşanma davasının nedeni de ve tarafların talepleri de boşanma davasının süresini etkilemektedir. Diğer taraftan tarafların boşanma davasının nedeni ya da nedenlerini ispatlamak için kullanacakları deliller dahi süreyi etkilemektedir. Bu nedenle her boşanma davasının sayılan nedenlere göre kendi koşulları içerisinde değerlendirilerek bir süre tahmini yapmak mümkün olabilecektir.
Anlaşmalı boşanma davası ne kadar sürer?
Mahkemenin iş yüküne göre değişmekle birlikte genellikle bir veya iki ay içerisinde neticelenebilir.
Çekişmeli boşanma davaları ne kadar sürer?
Standart bir süre belirleyebilmek oldukça güçtür, davanın hangi şehirde hangi adliyede görüleceği dahi süreyi etkileyebilir. Örneğin İstanbul’da açılacak bir boşanma davası ile bir Anadolu şehrinde açılacak boşanma davası süre açısından farklılık gösterebilir. Boşanma davasının süresi temel olarak mahkemenin iş yükü ile orantılı bir şekilde değişmektedir .
Boşanma Davalarında Mal Paylaşımı Nasıl Yapılır?
Boşanma davalarında mal paylaşımı ancak boşanma kararının kesinleşmesi ile birlikte mümkün olacaktır. Boşanma davası ile birlikte mal paylaşımı talep edilirse mahkemece mal paylaşımı davasının tefrikine karar verilecektir ve mal paylaşımı davası ayrı bir esas numarası alacak ve yargılaması ayrı bir şekilde yapılacaktır. Bu halde mal paylaşımı davası boşanma davasının sonucunu bekleyecek yani boşanma davasını bekletici mesele yapacaktır. Boşanma davasında verilen boşanma kararının kesinleşmesi ile yani boşanma kararına itiraz edilmesi halinde istinaf mahkemesince denetimden geçerek itirazın reddedilmesi ile birlikte mal paylaşımı davası görülmeye başlayabilecektir. Mal paylaşımının esası açısından yani eşlerin var ise seçmiş olduğu bir mal rejimi, mal rejimi seçilmemişse kanuni mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi usulüne göre mal paylaşımı gerçekleştirilecektir. Burada mal rejimlerine de değinmekte fayda bulunmaktadır , eşler evlenmeden önce, evlenirken yahut evlendikten sonra kanunen imkan tanınan üç mal rejiminden birini seçebilme imkanına sahiptir. Bunlar ; Mal Ayrılığı Rejimi, Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimi ve Mal Ortaklığı Rejimleridir . Bu mal rejimlerinden birinin seçilmemesi halinde yani genel olarak çoğu evlilikte görüldüğü üzere Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi kanuni mal rejimi olarak uygulanmakta ve bu mal rejiminin tabi olduğu esaslara göre mahkemece mal paylaşımı yapılmaktadır. Çoğu evlilikte uygulanan edinilmiş mallara katılma rejimi hakkında kanuni tarifiyle kısaca bilgi vermek gerekirse ; Edinilmiş mal, her eşin bu mal rejiminin devamı süresince karşılığını vererek elde ettiği malvarlığı değerleridir. Bir eşin edinilmiş malları özellikle şunlardır; 1. Çalışmasının karşılığı olan edinimler, 2. Sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşlarının veya personele yardım amacı ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler, 3. Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar, 4. Kişisel mallarının gelirleri, 5. Edinilmiş malların yerine geçen değerler.
Boşanma Davalarında Yetkili Mahkeme
Boşanma davalarında yetkili mahkeme Türk Medeni Kanunu’nda özel olarak belirlenmiş olup Hukuk Muhakemeleri Kanununda yer alan genel yetki kuralına tabi değildir. Türk Medeni Kanunun 168. maddesine göre “Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir. ” . Yetkili mahkeme belirlenmesinde taraf açısından seçimlik bir yetki mevcuttur , eşlerden biri kendi yerleşim yerinde ya da diğer eşin yerleşim yerinde boşanma davasını açabilir ayrıca eşlerin birlikteyken son defa altı ay süresince birlikte oturdukları yer mahkemesinde de boşanma davası açılabilir. Boşanma davasını açan eş sayılan yerlerden yani yetkili mahkemelerden birinde boşanma davasını açabilir , davanın yetkisiz bir mahkemede açılması halinde yetkili mahkemeyi seçme hakkı yani hukuki ifadesi ile seçimlik hak davalı tarafa geçer. Davalı taraf boşanma davasına sunmuş olduğu yetki itirazında yetkili mahkemeyi göstererek davanın gösterdiği yetkili mahkemeye gönderilmesini sağlayabilir.
Boşanma Davaların Tazminat
Boşanma davalarında tazminat maddi ve manevi tazminat olarak ikiye ayrılmaktadır;
1-Maddi tazminat; mevcut veya beklenen menfaati boşanma yüzünden zarar gören eşin diğer eşten kusursuz ya da daha az kusurlu olmak kaydı ile talep ettiği tazminattır. Burada boşanma nedeni ile kusursuz ya da daha az kusurlu eşin boşanma sebebiyle mahrum kalacağı mevcut ve beklenen menfaati bir örnekle açıklamak gerekirse ;boşanma nedeni ile yeni bir ev , eşya , taşınma gibi giderler yapmak zorunda kalacak olmak, aynı şekilde evlilik esnasında eşinin sağlık sigortasından faydalanmasına rağmen boşanmadan sonra sağlık harcamalarında sigortadan faydalanamamak gibi.
1.1-Maddi tazminatın takdirinde yani tazminatın meblağında etkili olan birden fazla faktör bulunmaktadır, başlıcaları şu şekildedir; Tarafların ekonomik durumları, Tarafların kişisel halleri, Tarafların yaşı , Tarafların yeniden evlenme şansı, Tarafların mevcut veya beklenen menfaatlerinin ağırlığı, Tarafların evliliğinin süresi, Taraflar arasındaki mal rejimlerinin sona ermesi nedeniyle yoksun kalınan menfaatler, Tarafların eğitim durumları gibi özellikleridir. Bunun yanı sıra tazminatı belirlemede sınırlayıcı etki yaratan bir diğer faktör de verilecek tazminatın ilgili eşi zengin etmeyecek miktarda olmasıdır.
1.2-Maddi tazminata peşin olarak hükmedilebildiği gibi irat şeklinde ödenmesine de hükmedilebilir. Ancak peşin olarak hükmedildiği durumda tazminattan buna uygun şekilde indirim yapılması gerekir.
1.3-İrat şeklinde ödenmesine karar verilen tazminat; Eşin yeniden evlenmesi , Eşlerden birinin ölümü , Evlenme olmaksızın evliymiş gibi birlikte yaşaması , Yoksulluğunun ortadan kalkması, Haysiyetsiz hayat sürmesi halinde kesilmektedir.
1.4- Tarafların malî durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin gerektirdiği hâllerde iradın artırılması veya azaltılmasına karar verilebilir. Hâkim, istem hâlinde, irat biçiminde ödenmesine karar verilen maddî tazminat veya nafakanın gelecek yıllarda tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına göre ne miktarda ödeneceğini karara bağlayabilir. Ancak uygulamada çoğunlukla tazminatın toptan ödenmesine karar verilmektedir ve husumetin bir an önce bitirilmesine önem verilmektedir.
1.5-Maddi tazminat için faiz istenmiş ise boşanma hükmünün kesinleşmesinden itibaren faize hükmedilecektir. Boşanma davasının kesinleşmesinden itibaren istenilen maddi tazminatta faiz dava tarihinden itibaren işlemeye başlayacaktır.
1.6- Maddi tazminat boşanma hükmünün kesinleşmesinden itibaren bir yıl geçmekle zaman aşımına uğrar yani boşanma hükmünün kesinleşmesinden itibaren bir yıl içerisinde maddi tazminat , açılacak bir dava ile talep edilmelidir.
2-Manevi Tazminat ; Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevî tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir. Boşanmaya neden olan olaylara örneğin zina, hakaret, fiziksel şiddet, cinsel ilişkinin gerçekleştirilememesi gibi olaylardır.
2.1-Boşanmada manevi tazminatın amacı boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakları saldırıya uğrayan eşin bozulan ruhsal dengesini telafi etmektir.
2.2- Yine maddi tazminatta olduğu gibi manevi tazminatta da sınırlayıcı etken tazminatın bir tarafın zenginleşmesine yol açmayacak meblağ olmasıdır.
2.3-Boşanma ile birlikte istenilen manevi tazminat harca tabi olmayıp manevi tazminatın kabulü veya reddi halinde de nispi vekalet ücretine hükmedilmez ancak boşanmadan sonra açılan manevi tazminat davasında harç alınır ve vekalet ücretine hükmedilir.
2.4-Ayrıca maddi tazminattan farklı olarak manevi tazminata irat şeklinde hükmedilemez , peşin ve toptan ödenmelidir.
2.5- Burada manevi tazminat için en kritik husus boşanmaya neden olaylara ilişkin istenilen manevi tazminatta söz konusu olayın ispat edilmesi gerekmektedir aksi takdirde diğer tüm koşullar gerçekleşmiş olsa dahi manevi tazminata hükmedilemez
Boşanma Davalarında Nafaka
Boşanma davalarında nafaka davanın açılması ve devamı esnasında önlem olarak hükmolunan tedbir nafakası, davanın nihayete ermesi ile hükmolunan yoksulluk ve müşterek çocuklar için iştirak nafakası olmak üzere üç halde ödenen nafakalardır.
Boşanma davasının açılması ile birlikte hakim eşlerin barınmasına geçinmesine mallarının yönetimine ve çocukların bakım ve korunmasına ilişkin geçici önlemleri alacak bu konularda istek bulunmasına gerek olmadan kendiliğinden ne gibi önlemler alınması gerektiğini tayin ve takdir edecektir. Davaya bakan hakim kanuna uygun olarak davanın devamı süresince eşlerin barınması mallarının yönetimi için gerekli geçici önlemleri alacak özellikle eşlerin barınması yanında onların ve yanlarında bulunan çocukların geçim, bakım ve korunmaları için önlemler alacak bu konularda istek olmasa bile kendiliğinden harekete geçecektir Dava sonuçlanana ve hüküm kesinleşinceye kadar devam edecek bu nafakaya tedbir nafakası denilmektedir.
Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek tarafın, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak istediği nafakadır.
Taraflardan birinin ölümü halinde yoksulluk nafakası kendiliğinden kalkar , nafaka alacaklısı eşin evlenmesi halinde yoksulluk nafakası kendiliğinden kalkar, nafaka alacaklısı eşin evlenme olmadan başka biriyle evlilik dışı yaşam sürmesi halinde mahkeme kararıyla yoksulluk nafakası kaldırılabilir, nafaka alacaklısı eşin haysiyetsiz hayat sürmesi halinde mahkeme kararıyla yoksulluk nafakası kaldırılabilir , nafaka alacaklısı eşin yoksulluğunun ortadan kalkması halinde mahkeme kararıyla yoksulluk nafakası kaldırılabilir.
Iştirak nafakası velayet hakkı kendisine bırakılmayan eşin velayet hakkı kendisine verilen eşe çocuğun bakım ve eğitim giderleri karşılığı mali gücü oranında yapacağı katkıdır.
Çocuğun yaşı, cinsiyeti , öğrenim durumu, bakım ve geçim durumu ile sağlık ve hastalık durumları kısacası çocuğun ihtiyaçlarını, yine ana ve babanın ekonomik ve sosyal durumları, ödeme güçleri , hayat koşulları, çocuklarının sayısı, yine nafaka talep edilen çocuk veya çocukların gelirleri varsa bu gelirleri göz önünde tutularak belirlenir.
Mevcut veya beklenen menfaati boşanma yüzünden zarar gören eşin diğer eşten kusursuz ya da daha az kusurlu olmak kaydı ile talep ettiği tazminattır. Burada boşanma nedeni ile kusursuz ya da daha az kusurlu eşin boşanma sebebiyle mahrum kalacağı mevcut ve beklenen menfaati bir örnekle açıklamak gerekirse ;boşanma nedeni ile yeni bir ev , eşya , taşınma gibi giderler yapmak zorunda kalacak olmak, aynı şekilde evlilik esnasında eşinin sağlık sigortasından faydalanmasına rağmen boşanmadan sonra sağlık harcamalarında sigortadan faydalanamamak gibi.
Akordiyon İaMaddi tazminatın belirlenmesinde tarafların ekonomik durumları, tarafların kişisel halleri, tarafların yaşı , tarafların yeniden evlenme şansı, tarafların mevcut veya beklenen menfaatlerinin ağırlığı, tarafların evliliğinin süresi, taraflar arasındaki mal rejimlerinin sona ermesi nedeniyle yoksun kalınan menfaatler, tarafların eğitim durumları gibi özellikleridir. Bunun yanı sıra tazminatı belirlemede sınırlayıcı etki yaratan bir diğer faktör de verilecek tazminatın ilgili eşi zengin etmeyecek miktarda olmasıdır.aMaddi tazminatın belirlenmesinde tarafların ekonomik durumları, tarafların kişisel halleri, tarafların yaşı , tarafların yeniden evlenme şansı, tarafların mevcut veya beklenen menfaatlerinin ağırlığı, tarafların evliliğinin süresi, taraflar arasındaki mal rejimlerinin sona ermesi nedeniyle yoksun kalınan menfaatler, tarafların eğitim durumları gibi özellikleridir. Bunun yanı sıra tazminatı belirlemede sınırlayıcı etki yaratan bir diğer faktör de verilecek tazminatın ilgili eşi zengin etmeyecek miktarda olmasıdır.çeriği
Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan tarafın, kusurlu olan diğer taraftan istediği tazminattır. Boşanmaya neden olan olaylara örneğin zina, hakaret, fiziksel şiddet, cinsel ilişkinin gerçekleştirilememesi gibi olaylardır