Ceza Hukuku
Av. Orhun Türkoğlu
CEZA HUKUKU NEDİR?
Ceza Hukuku suç ve ceza kavramlarını inceleyen genel ve özel ceza hukuku olmak üzere ikiye ayrılan bir hukuk dalıdır. Genel Ceza Hukuku suçun maddi ve manevi unsurlarını inceleyen , suça iştirak, zincirleme suç , cezasızlık halleri gibi ceza hukununun tüm suçlar için uygulanan genel kavramları inceleyen alandır. Özel Ceza Hukuku ise suç sayılan eylemlerin kanunlarda neler olduğu bu suçların etki ve hududunun neler olduğu ve diğer suçlardan ayrılan özelliklerini inceleyen Ceza Hukukunun bir alt dalıdır.
CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU NEDİR?
Ceza Muhakemesi Hukuku ceza hukukuna ilişkin suç sayılan eylem ya da eylemsizliklerin gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği hususunu araştıran hukuk dalıdır. Ceza Muhakemesi Hukuku suçun işlenip işlenmediğini, işlenmişse kim tarafından işlendiğini , sorumlu ya da sorumlulularının kimler olduğunu , cezanın türü ve miktarının belirlenmesini ve infazın ne suretle yapılacağını araştıran faaliyetler bütünüdür.
İNFAZ HUKUKU NEDİR?
İnfaz hukuku ceza ve güvenlik tedbirlerine ilişkin kesinleşmiş mahkeme kararlarının yerine getirilmesine yönelik esasları düzenleyen bir hukuk dalıdır. İnfaz hukukunun iki önemli amacı bulunmaktadır birincisi suç işlenmesinin önlenmesi yani suç işleyen kişinin cezalandırılarak hem o kişinin başka suç işlemesini önlemek hem de topluma suçun cezasının infaz edildiği gösterilerek kişileri suç işleme düşüncesinden uzaklaştırmak yani ibrettir, ikinci amacı ise suç işleyen kişilerin topluma yeniden kazandırılması yani cezasını çeken hükümlünün bu süreçte cezası bittiğinde topluma adapte olabilmesi için failin iyileştirilmesidir.
DENETİMLİ SERBESTLİK NEDİR?
Denetimli serbestlik, hükümlülülerin dış dünyaya uyumunu sağlamak , aile bağlarını sürdürmek amacıyla açık ceza infaz kurumunda veya çocuk eğitim evinde koşullu salıverilmesine bir yıl veya daha az süre kalan iyi halli hükümlülere talepleri halinde infazın belirlenen denetim ile gerçekleştirilmesi imkanı sağlayan kurumdur. Bir yıllık sürenin istisnaları ; 1-Sıfır-altı yaş grubunda çocuğu bulunan ve koşullu salıverilmesine iki yıl veya daha az süre kalan kadın hükümlüler 2- Maruz kaldıkları ağır bir hastalık, engellilik veya kocama nedeniyle hayatlarını yalnız idame ettiremeyen ve koşullu salıverilmesine üç yıl veya daha az süre kalan hükümlülerdir.
KOŞULLU SALIVERME NEDİR?
Koşullu salıverme, cezasının kanun ile belirlenen bölümünü ceza evinde tamamlayan iyi halli hükümlünün yine kanun ile belirlenen süresinin kalan kısmını ceza evi dışında çektirilmesine imkan tanıyan kurumdur. Bu kurum ile amaçlanan failin topluma adapte olmasını sağlamak ve failde suç işlememe motivasyonu oluşturarak topluma faydalı birey olma ihtimalini yükseltmektir. Kanunda belirlenen istisnai suçlar haricinde cezalarının yarısını ceza evinde geçiren hükümlüler koşullu salıvermeden fayadalanabilirler.
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI NEDİR
Sanık adına verilecek cezalandırmaya dönük kararın koşullu olarak açıklanmamasını, adli siciline işlememesini sağlayan kurumdur. Mahkemece ceza kararı verilmesi yerine hüküm açıklanmaz ve sanık beş yıl süresince denetime tabi tutularak sanık tarafından bu süre içerisinde kasıtlı bir suç işlenmediği ve yükümlülüklere uyulduğu takdirde hüküm tüm sonuçları ile ortadan kaldırılarak davanın düşmesine karar verilir. HAGB kararları ayrı bir sistem içerisinde muhafaza edilmekte olup, adli sicile geçmemektedir. Ancak bir soruşturma ya da kovuşturma ile bağlantılı olacak şekilde cumhuriyet savcısı veya hakim ya da mahkeme tarafından istenebilecek, ve ancak bu amaçla incelenebilecektir.ce
Koşullu salıverme, hükümlünün cezasının belirli bir kısmını ceza infaz kurumunda iyi halli olarak geçirmesi ve belirli şartları sağlaması halinde, cezasının geri kalan kısmını denetim altında serbest bırakılarak geçirmesini sağlayan bir uygulamadır. Hükümlü, koşullu salıverme süresince belirli kurallara uymak ve yükümlülükleri yerine getirmek zorundadır. Bu sürede suç işlemesi veya kurallara uymaması halinde tekrar ceza infaz kurumuna gönderilebilir.
Denetimli serbestlik, hükümlünün cezasının bir kısmını ceza infaz kurumu dışında, belirli denetim ve rehberlik altında geçirmesini sağlayan bir ceza infaz yöntemidir. Denetimli serbestlik süresi boyunca hükümlü, belirli programlara katılmak, belirli kurallara uymak ve düzenli olarak denetim görevlilerine rapor vermek zorundadır. Bu uygulama, hükümlünün topluma uyum sağlamasına ve yeniden suç işlemesini önlemeye yönelik bir tedbirdir.
Ceza hukuku, suç olarak tanımlanan fiiller ve bu fiiller karşılığında uygulanacak yaptırımlar ile ilgili hukuki kurallar bütünüdür. Ceza hukuku, toplum düzenini korumak, suçları önlemek ve suç işleyen kişileri cezalandırmak amacı taşır. Bu hukuk dalı, hem maddi ceza hukuku (suçun tanımı, cezalar) hem de usul hukuku (ceza yargılaması süreci) konularını kapsar.