İş Hukuku
KIDEM TAZMİNATI
Kıdem Tazminatı; İş akdinin iş kanununda öngörülen sebeplerden bir tanesine dayanılarak feshedilmesi durumunda işveren tarafından işçiye ödenmesi gereken tazminat türüdür.
İŞE İADE DAVALARI
İşe İade Davası; İş Kanunu yahut Basın İş Kanunu kapsamında belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışan işçilerin işveren tarafından geçerli bir sebebe dayanmaksızın (haksız olarak) iş akitlerinin feshi durumunda işçi tarafından tekrardan aynı işveren nezdinde aynı şartlarla istihdam edilmeyi tesis etmek amacıyla açılan dava türüdür.
İHBAR TAZMİNATI
İhbar Tazminatı; Belirsiz süreli iş sözleşmelerinde iş akdinin işçi veya işveren tarafından iş kanununda belirtilen önellere uyulmadan feshi halinde sözleşmeyi fesheden tarafın diğer tarafa ödemek zorunda olduğu tazminattır.
DİĞER İŞÇİ ALACAKLARI
Diğer işçi alacakları ücret, yıllık izin ücreti , fazla mesai ücreti ve ikramiye alacağı gibi kalemlerden oluşmaktadır.
İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda İş Kazası; iş yerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen özre uğratan olay olarak tanımlanmıştır.
İŞ HUKUKU NEDİR?
İş hukuku işçi ile işveren arasındaki iş ilişkisinden ve kanundan doğan uyuşmazlıkları inceleyen birey odaklı ve karma bir hukuk dalıdır. Işçinin ve işverenin karşılıklı olarak birbirlerinden beklentileri örneğin; ücret, performans, görev gibi hususlar uyuşmazlıkların ortaya çıktığı başlıca nedenlerdir. İş Hukukunun temel öznesi işçi olduğundan iş hukukunun da temel amacı emeğin sömürülmesinin önüne geçmek ve adil bir çalışma düzeni kurmaktır. Ülkemizdeki davaların büyük bir çoğunluğu iş hukukundan kaynaklanmaktadır. Adalet Bakanlığı’nın yayınlamış olduğu resmi istatistiğe göre iş mahkemelerinde mevcut devam eden dava sayısı 2023 yılı için 645.218 olup bu sayıya İş Mahkemesi bulunmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından görülen iş davaları dahil değildir. Dolayısıyla iş hukuku Türk adli sistemi içerisinde önemli bir yere sahip
İŞ HUKUKU MEVZUATI
İş Hukuku mevzuatı oldukça kapsamlı olup en önemlileri İş Kanunu, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, Basın İş Kanunu, Deniz İş Kanunu, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu, Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’dur. Söz konusu kanunların içerisinde en temel kanun iş kanunu olup işçi ve işverenin karşılıklı olarak hak ve borçlarını temel olarak düzenlemekte ve ayrıca işçinin zayıf ve güçsüz konumu gözetilerek işçiyi işveren karşısında koruma gayesi gütmektedir. İsimlerinden de anlaşılacağı üzere Basın İş Kanunu basın emekçilerini Deniz İş Kanunu Deniz emekçilerini temel olarak ilgilendirmekte olup ayrıca İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu da temel olarak işçilerin sağlık ve güvenliğini korumayı amaçlamaktadır.
İŞ HUKUKU ARABULUCULUK SÜRESİ
İş hukuku işçi ile işveren arasındaki iş ilişkisinden ve kanundan doğan uyuşmazlıkları inceleyen birey odaklı ve karma bir hukuk dalıdır. Işçinin ve işverenin karşılıklı olarak birbirlerinden beklentileri örneğin; ücret, performans, görev gibi hususlar uyuşmazlıkların
İş hukukunda arabuluculuk zorunlu ve ihtiyari olmak üzere iki şekilde uygulanmaktadır; zorunlu arabuluculuk dava şartı olarak düzenlenmiş olup belirlenen dava türlerinde arabuluculuğa başvurulmadan dava açılması halinde dava usulden reddedilmektedir, ihtiyari arabuluculuk ise tarafların uygulamada yapmış oldukları anlaşmaları arabulucu vasıtasıyla ilam hükmünde resmiyete dökmelerine imkan sağlayan arabuluculuktur. Arabuluculuk süresi başvuru tarihinden itibaren 3 hafta olup arabulucunun gerekli görmesi halinde bu süre bir hafta daha uzatılabilmektedir yani toplamda arabuluculuk süresi 4 haftadır ve ayrıca arabuluculuk toplantılarına yalnızca taraflar ve avukatları katılabilmektedir . Arabuluculuğa yapılan başvuru zaman aşımını durdurmakta olup arabuluculuğun sona erme tarihinde süre işlemeye devam etmektedir ayrıca bu zaman diliminde hak düşürücü süreler işlememektedir.
ortaya çıktığı başlıca nedenlerdir. İş Hukukunun temel öznesi işçi olduğundan iş hukukunun da temel amacı emeğin sömürülmesinin önüne geçmek ve adil bir çalışma düzeni kurmaktır. Ülkemizdeki davaların büyük bir çoğunluğu iş hukukundan kaynaklanmaktadır. Adalet Bakanlığı’nın yayınlamış olduğu resmi istatistiğe göre iş mahkemelerinde mevcut devam eden dava sayısı 2023 yılı için 645.218 olup bu sayıya İş Mahkemesi bulunmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından görülen iş davaları dahil değildir. Dolayısıyla iş hukuku Türk adli sistemi içerisinde önemli bir yere sahip
İŞ HUKUKU İHBAR SÜRELERİ
İhbar süresi İş akdini feshetmek isteyen işçi ya da işverenin diğer tarafa fesih tarihini bildirmesi gereken fesih tarihi ile bildirim tarihi arasındaki asgari süredir. İş hukukunda İhbar süreleri işçinin çalışma süresine göre hesaplanmakta olup deneme süresinin içerisinde gerçekleştirilen fesih haricinde; İşi 6 aydan az sürmüş olan işçi için 2 hafta (14 gün), İşi 6 aydan 1,5 yıla kadar sürmüş olan işçi için 4 hafta (28 gün), İşi 1,5 yıldan 3 yıla kadar sürmüş olan işçi için 6 hafta (42 gün), İşi 3 yıldan fazla sürmüş olan işçi için 8 hafta (56 gün) ihbar süresi verilmesi asgari olarak gerekmektedir.
İŞ HUKUKU AVUKATLIK HİZMETİ
Hukuk Büromuzda İş Hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıkların takibi, çözümü ve uyuşmazlıklar ortaya çıkmadan önüne geçmek amacıyla iş hukuku danışmanlığı hizmeti iş hukuku uzmanı avukatlar tarafından verilmektedir. Bu kapsamda kıdem ve ihbar tazminatı , fazla mesai ücreti, ulusal bayram genel tatil ücreti , hafta tatili ücret alacakları, yıllık izin ücreti alacaklarına ilişkin dava takibi ve neticelendirilmesi ile işe iade davası, iş kazası tazminatı, meslek hastalığı tazminatı davaları takibi neticelendirilmesi ve danışmanlığı hizmeti verilmektedir. Ayrıca işverenlere iş hukukuna uygun bir şekilde çalışma düzeninin temini ve hak kayıplarının önüne geçilmesi amacı ile iş hukuku danışmanlığı hizmeti uzman iş hukuku avukatları tarafından verilmektedir.
İŞ HUKUKU SIKÇA SORULAN SORULAR
İşçilik alacaklarına ilişkin davalarda ücretlendirme işçinin veya çalışanın durumuna göre ve aynı şekilde davanın ne tür bir dava olduğuna göre değişmektedir ancak ücretlendirme işçinin maddi gücü dikkate alınarak gerektiğinde dava sonunda kazanılan tutar üzerinden de alınabilmektedir. Bu sebeple ücret bilgisi için iletişime geçilmesi daha sağlıklı olacaktır.
İhbar tazminatı hem işçi hem de işveren tarafından hak kazanılabilen bir tazminat türüdür. İhbar sürelerine uyulmaksızın yani ihbar öneri verilmeksizin yapılan iş akti fesih işlemi nedeniyle diğer taraf ihbar tazminatı talep edebilir, ihbar tazminatı işçinin ihbar süresindeki giydirilmiş brüt ücreti hesaplanarak belirlenir.
Çalışana verilen ihbar süresinin iş güvencesine tabi çalışanlar yönünden önemi büyüktür zira ihbar süresinin verilmesi ile birlikte işçi için işe iade davası açma süresi başlamaktadır. Hizmet sözleşmesi ile çalışan birçok kişi ihbar süresinin bitiminden itibaren dava açma süresinin başladığını sanmakta ancak çoğu zaman işten fiilen ayrıldığı tarihte hak düşürücü dava süresi de dolmuş olmakta bu nedenle de hakkını arayamamaktadır. Bu nedenle çalışanların ihbar öneli verildiği tarihten itibaren en kısa sürede uzman bir iş hukuku avukatından destek alması elzemdir.
Teknik olarak arabuluculuk yoluna başvurulmaksızın dava açılabilir ancak 7036 sayılı kanunun 3. maddesinde yer alan emredici düzenleme gereği açılan dava usulden reddedilir.
İş hukukunda zorunlu arabuluculuk yoluna başvuru yapılması gereken davalar ; İşe İade Davaları , Kıdem Tazminatı, İhbar Tazminatı, Ücret Alacağı, Fazla Mesai Ücreti Alacağı, Ulusal Bayram Genel Tatil Ücreti Alacağı, Yıllık İzin Ücreti Alacağı, ve ayrıca işçilik alacaklarına ilişkin başlatılan icra takiplerinde itirazın iptali , menfi tespit ve istiridat davalarında da aynı şekilde zorunlu arabuluculuğa başvurmak zorunludur.