Fatura ticari satışlarda satıcı tarafından alıcıya verilen ve satılan malın miktarını vasıflarını ölçüsünü fiyatını ve sair hususları veya ifa edilmiş hizmetleri gösteren ticari bir belgedir. Fatura bir davada faturayı gönderen lehine delil olabileceği gibi fatura gönderilen lehine de delil olabilir. Ticaret kanunu’muza göre bir fatura alan kişi faturanın içeriği hakkında bir itirazda bulunmazsa bu içeriği kabul etmiş sayılır hemen belirtmek gerekir ki faturanın ispat gücü anlamında Türk Ticaret Kanunu 21/ 2 maddesinden yararlanabilmesi için faturanın dayanağı bir sözleşmenin bulunması gerekmektedir.
FATURAYA İTİRAZ SÜRESİ NEDİR?
Faturaya itiraz süresi 8 gün olup bu süre muhatabın faturayı aldığı günün ertesi günü işlemeye başlamaktadır, faturayı alan kişi 8 gün içerisinde itirazda bulunmazsa fatura içeriğini kabul etmiş sayılır. İtirazın 8 gün içerisinde yapılması yeterlidir , 8 gün içerisinde faturayı gönderen kişiye itirazın ulaşma mecburiyeti yoktur, ancak itirazın ifade edildiği gibi 8 gün içerisinde yapılmış olması hukuken aranmaktadır yani 8. gün yapılan itiraz , faturayı gönderen kişiye 15. gün ulaşsa da itiraz geçerli olacaktır.
FATURAYA İTİRAZ EDİLMEMESİNİN SONUÇLARI NELERDİR?
Faturaya itiraz edilmemesi halinde yukarıda ifade edildiği gibi faturayı alan fatura içeriğini kabul etmiş sayılır, bu durum fatura gönderen tacire kanuni bir karineden yararlanma imkanı sağlar ; faturayı gönderen tacir, faturanın muhataba tebliğ edildiğini ve itirazın mevcut olmadığını ispatlaması durumunda fatura muhatabının fatura içeriğini kabul ettiği varsayımına başka bir ifadeyle fatura içeriğinin dayanak sözleşmeye uygun olarak ifa edildiği varsayımına yani hukuki ifadesi ile kanuni karineye kavuşturur . Bu karine fatura göndereni ayrıca fatura içeriği mal veya hizmetin ifa edildiğini ispat etmek mecburiyetinden kurtarır. Hemen belirtmek gerekmektedir ki fatura içeriğinin kabul edilmiş sayılması faturanın olağan içeriği ile sınırlı olup faturanın olağan içeriğinden başkaca şart ve kayıtların faturada yer alması muhatap açısından itiraz edilmemesi halinde kabul edilme sonucunu doğurmaz. Örneğin fatura içeriğine ödemenin yapılacağı para cinsi sözleşmeye aykırı şekilde değiştirilerek konulması halinde bu para cinsi ile ödeme yapılması kabul edilmiş sayılmaz.
FATURA KONUSU MAL VEYA HİZMET BEDELİNİN ÖDEME SÜRESİ NEDİR?
Sözleşmede fatura konusu mal veya hizmetin ödenme anı yani vadesi belirlenmemişse faturanın muhataba tebliğinden itibaren otuz gün sonra , fatura gönderen ihtara gerek olmaksızın faiz istemek hakkına sahip olur , örneğin bir işin görülmesine ilişkin bir (vade içermeyen) sözleşmeye dayanılarak gönderilen faturada, faturayı teslim alan muhatabın itiraz etmemesi halinde aynı zamanda kararlaştırılan bedeli de ödemekle yükümlü olduğu an yani vade belirlenmiş olur ve fatura tebliğ anından itibaren otuz gün sonra fatura gönderen faiz isteme hakkına kavuşur.
Fatura bedelinin ödenmesi ile ilgili diğer husus gözden geçirme ve kabul usulü bulunan sözleşmeleri ilgilendirmektedir , buna göre; Kanunda veya sözleşmede, mal veya hizmetin kabul veya gözden geçirme usulünün öngörüldüğü hâllerde, borçlu, faturayı veya eş değer ödeme talebini, kabul veya gözden geçirmenin gerçekleştiği tarihte veya bu tarihten daha önce almışsa, bu tarihten sonraki otuz günlük sürenin sonunda; şu kadar ki, kabul veya gözden geçirme için sözleşmede öngörülen süre, mal veya hizmetin alınmasından itibaren otuz günü aşıyor ve bu durum alacaklının aleyhine ağır bir haksızlık oluşturuyorsa, kabul veya gözden geçirme süresi mal veya hizmetin alınmasından itibaren otuz gün olarak kabul edilir.
FATURA BEDELİNİN ÖDENMEMESİ HALİNDE UYGULANACAK FAİZ NEDİR?
Gecikme faizi sözleşmede belirlenmemişse merkez bankasının her yıl başında ilan ettiği temerrüt faizi geciken alacaklar için uygulanır, ayrıca sözleşmede gecikme faizi ödenmeyeceği ya da hakkaniyete aykırı derecede çok az faiz ödeneceği veya borçlunun faizden sorumlu olmadığı gibi şartlar sözleşmede belirtilmişse bu hükümler TTK gereği geçersizdir, bu takdirde de merkez bankası temerrüt faiz oranı uygulanacaktır. Bu oran 1.1.2024 tarihinde %48 olarak ilan edilmiştir ayrıca alacağın tahsili masrafı için asgari tutar da 1.310,00 TL olarak belirlenmiştir.
