Tenkis davası, saklı paylarını alamayan mirasçıların , mirasbırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan
tasarruflarının kısmen veya tamamen iptali suretiyle saklı paylarını alabilmelerini amaçlayan miras davası
türüdür. TMK’nın 560 ve devamı maddelerinde düzenlenen tenkis davası ile örneğin 1 baba ve bir
çocuktan ibaret bir durumda100 birimlik mirasın tamamı baba tarafından ölümünden önce bağışlama ile
devredildiği varsayıldığında çocuğun yasal miras payının yarısı saklı payı olduğundan bu durumda çocuk
100 birimlik mirasa ilişki bağışlamanın 50 birimini tenkis davası ile iptal ettirerek kazanabilecektir.
Saklı Pay Nedir?
Saklı pay , mirasçının miras payının tasarruf edilemeyen , asgari olarak mirastan alması gereken kısmıdır.
Saklı paylı mirasçılar TMK’nın 506. maddesinde sayılmış olup bunlar ;
Miras bırakanın alt soyu yani çocukları, evlatlığı, torunları,
Miras bırakanın ana ve babası,
Miras bırakanın eşidir.
Saklı Pay Oranları Nedir?
Saklı pay oranları ise altsoy için miras payının yarısı, ana ve baba için miras payının dörtte biri, sağ kalan
eş için ise ana ve baba veya altsoy zümreleri ile mirasçı olması halinde yasal miras payının tamamı, diğer
hallerde yasal miras payının dörtte üçüdür.
Tenkise Tabi Kazandırmalar Nedir?
1-Ölüme Bağlı tasarruflar , örneğin vasiyetname ile bırakılan mal varlıkları.
2-Miras bırakanın, mirasçılık sıfatını kaybeden yasal mirasçıya miras payına mahsuben yapmış olduğu
sağlararası kazandırmalar, geri verilmemek kaydıyla altsoyuna malvarlığı devri veya borçtan kurtarma
yoluyla yaptığı kazandırmalar ya da alışılmışın dışında verilen çeyiz ve kuruluş sermayesi, 3- Miras
haklarının ölümden önce tasfiyesi maksadıyla yapılan kazandırmalar,
4- Miras bırakanın serbestçe dönme hakkını saklı tutarak yaptığı bağışlamalar ve ölümünden önceki bir yıl
içinde âdet üzere verilen hediyeler dışında yapmış olduğu bağışlamalar,
5- Miras bırakanın saklı pay kurallarını etkisiz kılmak amacıyla yaptığı açık olan kazandırmalar.
Tenkis Davası Zaman Aşımı Süresi
Tenkis davasında hak düşürücü süre bulunmakta olup bu süre mirasçıların saklı paylarının zedelendiğini
öğrendikleri tarihten itibaren bir yıl ve her halde vasiyetname veya mirasın açılma tarihinden itibaren on
yıldır. Hak düşürücü sürenin Zaman aşımı süresinden en önemli farkı sürenin geçirilip geçirilmediğinin
mahkemece kendiliğinden dikkate alınması olup davalı tarafın itirazı aranmamaktadır.
Tenkis Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme
Tenkis davasında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi olup yetkili mahkeme TMK 576 maddesi
doğrultusunda miras bırakanın yerleşim yeri mahkemesidir. Yani miras bırakanın yerleşim yerinin bağlı
olduğu adliyede bulunan Asliye Hukuk Mahkemesi yetkili ve görevli mahkemedir.
