1-Kripto Varlık Alım Satımı İle Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılar
Kripto varlıklara ilişkin 2/7/2024 tarihinde resmi gazetede yayımlanan kanunla kripto varlık hizmet sağlayıcılar, kripto varlık platformlarının faaliyetleri, kripto varlıkların saklanması, Türkiye’de yerleşik kişilerin kripto varlık platformları nezdinde yapabileceği kripto varlık alım satım ve transfer işlemleri düzenlenmektedir.
Ayrıca kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kurulmaları ve faaliyet göstermeleri için Sermaye Piyasası Kurulundan izin almaları gerektiği düzenlenerek, bunların faaliyetleri sırasında uymaları gereken ilke ve esasların Sermaye Piyasası Kanununa eklenen 35/B ve 35/C maddelerine dayanılarak çıkarılacak ikincil düzenlemeler ile Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirleneceği belirtilmektedir.
İzinsiz şekilde kripto varlık hizmet sağlayıcısı olarak faaliyet yürüttüğü tespit edilen gerçek kişiler ve tüzel kişilerin yetkilileri için üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin günden on bin güne kadar adli para cezası düzenlemesi getirilmiştir.
2-Kripto Varlık Platformlarında Tutulan Nakitler
Müşterilerin kendi cüzdanlarında bulundurmayı tercih etmedikleri varlıkların ve nakitlerin platformlar dışında nitelikleri belirlenecek üçüncü taraflarca saklanmasının suistimal riskini azaltacağı değerlendirilerek kripto varlıklara yönelik saklama hizmetinin Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yapılacak düzenleme uyarınca yetkilendirilmiş ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından uygun görülen bankalarca veya Sermaye Piyasası Kurulunca belirlenen diğer
kuruluşlarca sunulmasına yönelik düzenleme yapılmıştır
Buna göre müşteri nakitlerinin ve kripto varlıklarının kripto varlık hizmet sağlayıcıların varlıklarından ayrı olarak tutulmasına yönelik düzenleme yapılmıştır. Aynca, kripto varlık hizmet sağlayıcıların borçları nedeniyle müşterilerin nakit ve kripto varlıklarının haczedilemeyeceği, rehin edilemeyeceği ve üzerilerine ihtiyati tedbir konulamayacağı düzenlenmiş, müşteri varlıklarının koruma altına alınması amaçlanmıştır.
3-Kripto Varlık Şirketlerinin ve Yöneticilerinin Sorumlulukları Artırılmıştır Ve Zimmet Suçu Düzenlenmiştir
Düzenleme ile kripto varlık hizmet sağlayıcıların hukuka aykırı faaliyetleri neticesinde yükümlülüklerini yerine getirememeleri halinde sorumlu oldukları ve platform yönetim kurulu üyelerinin de kusurlarına ve durumun gereklerine göre sorumlu tutulacakları ve şahsi sorumluluk kapsamında zimmet hükümlerine tabi olacakları hususu düzenlenmiştir. Ayrıca siber saldırı, bilgi güvenliği ihlali gibi fiillerden kripto varlık hizmet sağlayıcıların Türk Borçlar Kanununun 71 inci maddesi kapsamında sorumlu oldukları; platform yönetim kurulu üyelerinin de kusurlarına ve durumun gereklerine göre sorumlu tutulacakları ve şahsi sorumluluk kapsamında zimmet hükümlerine tabi olacakları hususu düzenlenmiştir. Ancak, hizmet sağlayıcıların kusuru olmaksızın sunulan hizmetlerde yaşanan kesintilerden kaynaklanan, geçici bir süre emir iletilememesi ya da işlem/transfer yapılamaması gibi durumlar kapsam dışında bırakılmıştır.
Buna göre “Kripto varlık hizmet sağlayıcı görevi nedeniyle kendisine tevdi edilmiş olan veya koruma, saklama ve gözetimiyle yükümlü olduğu para veya para yerine geçen evrak veya senetleri, diğer malları veya kripto varlıkları kendisinin ya da başkasının zimmetine geçiren kripto varlık hizmet sağlayıcı yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile diğer mensuplan, sekiz yıldan on dört yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacakları gibi kripto varlık hizmet sağlayıcının zararını tazmine mahkum edilirler. Suçun, zimmetin açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla işlenmesi halinde faile on dört yıldan yirmi yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası verilir. Ancak, adli para cezasının miktarı kripto varlık hizmet sağlayıcının ve müşterilerinin uğradığı zararın üç katından az olamaz. Faaliyet izni kaldırılan bir kripto varlık hizmet sağlayıcının; hukuken veya fiilen yönetim veya kontrolünü elinde bulundurmuş olan gerçek kişi ortaklarının, kripto varlık hizmet sağlayıcının ya da müşterilerinin kaynaklarını, her ne suretle olursa olsun kripto varlık hizmet sağlayıcının emin bir şekilde çalışmasını tehlikeye düşürecek şekilde doğrudan veya dolaylı olarak kendilerinin veya başkalarının menfaatlerine kullandırmak suretiyle, kripto varlık hizmet sağlayıcıyı veya müşterilerini zarara uğratmaları zimmet olarak kabul edilir. Bu fiilleri işleyenler hakkında on iki yıldan yirmi iki yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezasına hükmolunur; ancak, adli para cezasının miktarı kripto varlık hizmet sağlayıcının ve müşterilerinin uğradığı zararın üç katından az olamaz. Ayrıca, meydana gelen zararın müteselsilen ödettirilmesine karar verilir.”
4-Kripto Varlıklara Haciz ve İhtiyati Tedbir Düzenlemeleri
Düzenleme ile nakit ve kripto varlıklara ilişkin tedbir, haciz gibi idari ve adli taleplerin yerine getirilmesinde yaşanabilecek belirsizliği önlemek amacıyla, bu işlemlerin kripto varlık hizmet sağlayıcılar tarafından yerine getirilmesi düzenlenmiştir. Yani ihtiyati haciz, tedbir vb. kararlar ilgili mercinin bildirimi ile Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcı tarafından yerine getirilecek ve kararlara gereği gibi uymama ihtimalinde ise sorumlu olacaktır.
