Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Ceza hukuku ve infaz sistemi ve yargı süreçlerinde önemli değişiklikler yaptı. Düzenlemeler ve ilgili kanun metinleriyle birlikte detaylı açıklamalar:
1-DENETİMLİ SERBESTLİK SÜRESİ DEĞİŞTİ
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun 105/A Maddesi
Eski Hali:
Açık ceza infaz kurumunda bulunan hükümlüler, ceza süresine bakılmaksızın son 1 yılını denetimli serbestlikle dışarıda geçirebiliyordu.
Yeni Düzenleme:
“Denetimli serbestlikten yararlanmak isteyen hükümlüler, ceza infaz kurumunda en az onda bir süre kalmadan bu haktan yararlanamayacak. Ayrıca bu süre 5 günden az olamayacak.”
2-SUÇA TEŞEBBÜS HALİNDE VERİLECEK CEZA MİKTARI ARTIRILDI
Suça teşebbüs halinde verilen ceza alt ve üst sınırları artırılarak yürürlük tarihinden itibaren işlenen suçlarda ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine on dört yıldan yirmi bir yıla kadar, müebbet hapis cezası yerine on yıldan on sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılma sınırları kabul edilmiştir.
3- KASTEN YARALAMA SUÇUNDA CEZA ARTIŞI
5237 sayılı Kanun 86. ve 87. Maddeler
Kasten yaralama suçlarında, basit yaralamada dahi alt ve üst ceza sınırları artırıldı. Ağır yaralama hallerinde ise daha uzun süreli hapis cezaları öngörüldü. Böylelikle en az ceza miktarı altı ay en üst sınır ise yaralamanın niteliğine göre çeşitli oranlarda artırıldı.
4- SES VE GAZ FİŞEĞİ ATABİLEN SİLAHLAR DA CEZA KAPSAMINA ALINDI
5237 sayılı TCK 170. Maddesi
Eski Hali:
Kurusıkı silahla ateş etmek, Kabahatler Kanunu’na tabiydi.
Yeni Düzenleme:
“Artık ses ve gaz fişeği atabilen silahlarla, halk arasında bilinen adıyla kurusıkı ile ateş etmek de suç kapsamına alındı.**
Ceza:
Alt sınır bir yıldan başlayacak.
5- TRAFİKTE ALKOL VEYA UYUŞTURUCUYLA ARAÇ KULLANANLARA DAHA SERT CEZALAR
5237 sayılı TCK 179. Madde
Yeni Düzenleme:
Alkol veya uyuşturucu etkisi altında araç kullananların cezası artırıldı ve ayrı suç tanımı getirildi. Ayrıca trafik güvenliğini tehlikeye sokan eylemler daha ağır şekilde cezalandırılacak ve cezanın alt sınırı altı ay olarak düzenlenerek ağırlaştırılmıştır, eski halinde alt sınır üç ay olarak belirlenmişti.
6- NOTERLİK DİSİPLİN SİSTEMİ YENİDEN DÜZENLENDİ
1512 sayılı Noterlik Kanunu 125-126-127. Maddeleri
Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı sonrası, disiplin cezalarının hangi fiillere karşı hangi cezanın uygulanacağı açıkça düzenlenerek çeşitlendirildi;
Ceza Türleri:
- Uyarma
- Kınama
- Para Cezası
- Geçici İşten Çıkarma
- Meslekten Men
7- ÇOCUK HÜKÜMLÜLERE YENİ İNFAZ SİSTEMİ
5275 sayılı Kanun 11. ve 15. Maddeler
Yeni Düzenleme:
Çocuklar önce kapalı cezaevine alınacak, iyi hâl göstermeleri halinde çocuk eğitim evine gönderilecek. Hafif suçlar işleyen çocuklar ise doğrudan eğitimevinde cezalarını çekecek.
8- İKİNCİ DEFA TEKERRÜR EDENLERE KOŞULLU SALIVERİLME
5275 sayılı Kanun 108. Madde
Eski Hali:
İkinci defa suç işleyene koşullu salıverilme hakkı yoktu.
Yeni Düzenleme:
Suç türüne göre değişmekle birlikte dörtte üç oranında cezaevinde kalma şartıyla ikinci defa suç işleyenlere de koşullu salıverilme imkânı sağlandı.
9- HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNUNDA VE İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNUNDA İSTİNAF VE TEMYİZ PARASAL SINIRLARININ BELİRLENMESİ
Yeni Düzenleme:
Kanun yollarına başvuruda davanın açıldığı tarihteki parasal sınır esas alınacak. Hem istinaf sınırı hem de temyiz sınırı davanın açıldığı tarih dikkate alınarak belirlenecek, mevcut durumda karar tarihi itibari ile bu sınırlar belirleniyordu. Böylece enflasyon nedeniyle itiraz hakkı kaybının engellenmesi amaçlanmıştır.
