Av. Orhun Türkoğlu
MİRAS DAVASI NEDİR?
Miras , kişiliği ölümle , gaiplikle veya ölüm karinesi ile sona eren gerçek kişinin ölümle birlikte sona ermeyen mal varlığı değerleridir, bu mal varlığı değerlerinin yasal ve atanmış mirasçılara intikal etmesine ya da yararlanmasını sağlamaya yönelik davalara genel olarak Miras Davaları denmektedir , hukuk literatüründe Miras Davası olarak özel bir dava türü bulunmamakla birlikte bahsedildiği gibi miras bırakanın mal varlığı değerlerinden yararlanmayı ya da yasada öngörülen haklara sahip olmayı amaçlayan davalara verilen genel bir nitelendirmedir. Miras davaları dava türü açısından çok sayıda dava türü içermektedir ancak uygulamada en sık karşılaşılan dava türleri Muris muvaazası davaları ,tenkis davaları , ortaklığın giderilmesi davaları ve mirasın reddi davaları ön plana çıkmaktadır.
MİRAS DAVASI NE KADAR SÜRER?
Miras davalarının süre olarak belirli, öngörülebilir ve genel geçer süreleri bulunmamaktadır , miras davalarının türüne göre dava süresi tahmini yapmak mümkün olabilir. Örneğin mirasın reddi davası mahkemenin durumuna göre bir sene içerisinde neticelenebilirken ortaklığın giderilmesi davası mirasçı sayısına , mahkemenin iş yüküne , davanın iyi takip edilip edilmemesine ve diğer bir takım etmenlere bağlı olarak çok daha uzun süreler devam edebilmektedir. Bu sebeple bir miras davası hakkında süre tahmini yapabilmek için davanın türünü, mirasçı sayısını, davanın görüleceği mahkeme ve şehrin analizi yapılmalı ancak bu bilgiler ışığında fikir verici bir süre tahmini yapmak mümkün olabilecektir.
MİRAS DAVASI AÇMAK İÇİN GEREKLİ BELGELER
Miras davası açmak için genel olarak bulunması gereken belge mecburiyeti yoktur ancak mirasçı olduğunuzu kanıtlamak için veraset ilamı gerekmektedir, noterden yahut sulh hukuk mahkemesinden çıkartılacak veraset ilamı ile davanın türüne göre gerekli deliller ile birlikte miras davası açılabilir. Örneğin ortaklığın giderilmesi davası için veraset ilamı yeterlidir, kimlik fotokopisi ve veraset ilamı ile birlikte ortaklığın giderilmesi davası ikame edilebilir ancak bu tür davalar takip ve uzmanlık gerektirdiği için miras hukuku uzmanı bir avukattan destek alınması yahut avukat aracılığı ile söz konusu davaların yürütülmesi hak kaybı yaşanmaması adına daha sağlıklı olacaktır .
MİRAS DAVASINA HANGİ MAHKEME BAKAR- YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME
Miras davalarına hangi mahkemenin bakacağı Türk Medeni Kanunu’nun 576 maddesinde açıklanmıştır, maddeye göre miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesi yetkili mahkemedir görevli mahkeme ise Sulh Hukuk Mahkemesidir dolayısıyla miras bırakanın son yerleşim yerindeki Sulh Hukuk Mahkemesi görevli ve yetkili mahkemedir. Madde metninde miras davalarının kapsamı da belirtilmiş olup buna göre
; “miras, malvarlığının tamamı için mirasbırakanın yerleşim yerinde açılır. mirasbırakanın tasarruflarının iptali veya tenkisi, mirasın paylaştırılması ve miras sebebiyle istihkak davaları bu yerleşim yeri mahkemesinde görülür. “, yani mirasın açılması miras bırakanın yapmış olduğu tasarrufların örneğin bağışlama , satış gibi işlemlerin iptali miras bırakanın son yerleşim yerindeki sulh hukuk mahkemesi tarafından görülür diğer taraftan mirasçılar için örneğin veraset ilamı her mirasçının kendi yerleşim yerindeki sulh hukuk mahkemesi tarafından da alınabilir yani sonuç olarak mirasın açılması ,miras bırakanın mal varlığı ile ilgili yapmış olduğu tasarrufların iptali veya tenkisi , mirasın paylaşımı davaları miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesinde görülür bunun haricindeki davalar açısından Hukuk Muhakemeleri Kanununda yer alan yetki kuralları geçerlidir.
MİRAS DAVASINDA KEŞİF NEDİR?
Miras davasında keşif dava konusu gayrimenkulün bilirkişi, mahkeme ve ilgili memurlar tarafından yerinde görülmesi ve buna ilişkin bilirkişiler tarafından mahkemenin ihtiyaç duyduğu hususta rapor hazırlanmasıdır, üzerinde çekişme bulunan gayrimenkulün ya da genel tabiriyle mal varlığının yürütülen davaya göre Keşif ve bilirkişi raporu ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Örneğin mirasçılardan bir kısmı tarafından kullanılan bir gayrimenkulün sahibi olan diğer mirasçılar yani söz konusu gayrimenkulü
kullanmayan diğer mirasçılar tarafından açılan ecrimisil davasında yapılan keşif kira bedelinin belirlenmesi ve gayrimenkulün hali hazırdaki durumunun tespit edilmesi amacıyla yapılmaktadır dolayısıyla her keşif her dava türüne göre farklı amaçlarla yapılabilir ve nihai amacı davayı sonuca götürmektir.
MİRAS DAVASINDA KEŞİFTEN SONRA NE OLUR?
Miras davasında keşiften sonra mahkemenin ihtiyaç duyduğu bilirkişi raporu hazırlanır ve taraflara tebliğ edilir , rapora itirazı olan tarafın itirazı değerlendirilir, itiraz haklı bulunursa duruma göre ek rapor yahut yeni bir rapor alınması istenebilir , itiraz haksız bulunursa itiraz red edilerek yargılamanın bu aşaması tamamlanmış olur. Yani sonuç olarak keşif delili yargılamanın ilerlemesine ve iddia olunan hususun yahut savunulan hususun ispatına yarayan bir delil olup yargılama konusu şey ile mahkeme arasında fiziksel ve görsel olarak temas kurulmasına hizmet eden delil türüdür.
MİRAS DAVASINDA KARARA ÇIKMIŞ NE DEMEK?
Miras davasında karara çıkmak, söz konusu yargılamanın sona erdiği ve kararın verildiği anlamına gelmektedir. Yani bir davada dava kabul veya reddedilmiş yahut kısmen kabul edilmiş yani nihai karar verilmiştir. Karara çıkmak tabiri duruşma esnasında kısa kararın verilmiş olduğu ancak gerekçeli kararın halen yazım aşamasında olduğu durumlar için kullanılan bir deyimdir, gerekçeli karar yazıldıktan sonra gerekçeli karar yazıldı olarak ifade edilir.
MİRAS DAVASI ÜCRETLERİ & FİYATLARI
Miras davasında ücret davanın koşullarına, davanın görüleceği mahkemeye yani davanın görüleceği şehre ve davanın açılacağı zamana göre değişebilir. Standart bir ücret belirlemek mümkün değildir ancak bir fikir vermesi için İstanbul Barosunun her adli yıl için düzenlemiş olduğu avukatlık asgari ücret tarifesi incelenebilir . Diğer taraftan her avukatın ücret standardı farklılık gösterebilir bu sebeple miras davası ücreti için durumunuz ve koşullarınıza uygun bir şekilde miras davası avukatı ile görüşmek en sağlıklı yoldur.
Vasiyetname, kişinin ölümünden sonra mal varlığının nasıl dağıtılacağını belirlediği yazılı bir belgedir. Geçerli olması için el yazısı ile yazılmış veya noter huzurunda düzenlenmiş olması gerekir. El yazısı ile hazırlanan vasiyetnamede, vasiyetçinin adı, soyadı, tarihi ve imzası bulunmalıdır. Noter huzurunda düzenlenen vasiyetnameler ise, noter tarafından onaylanarak geçerlilik kazanır.
Mirasçılık belgesi, mirasçının miras hakkını kanıtlamak için gerekli olan resmi bir belgedir. Bu belge, Sulh Hukuk Mahkemesi’nden alınabilir. Başvuru için nüfus kayıt örneği ve mirasçının kimlik bilgileri gereklidir. Mirasçılık belgesi, mirasçının miras payını belirlemek ve miras işlemlerini yürütmek için kullanılır.
Mirasın reddi, miras bırakanın borçlarından sorumlu olmamak için başvurulan bir yoldur. Mirası reddetmek için, miras bırakanın ölüm tarihinden itibaren üç ay içinde Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurmak gereklidir. Başvuru sırasında mirasçının kimlik bilgileri ve miras bırakanın ölüm belgesi sunulmalıdır. Mahkeme, ret beyanını kabul ettikten sonra mirasçı, miras borçlarından sorumlu tutulmaz.